Kur'andan Sünnetullah-Allah "Ol" der, Her şey Oluverir.Yasin.82

A.Yasin.82.Mealler

بِسْمِ اللّٰهِ الرَّحْمٰنِ الرَّح۪يمِ

 اِنَّمَٓا اَمْرُهُٓ اِذَٓا اَرَادَ شَيْـًٔا اَنْ يَقُولَ لَهُ كُنْ فَيَكُونُ

Bir şeyi dilediği zaman, O’nun emri o şeye ancak “Ol!” demektir. O da hemen oluverir.[1]

O’nun emri, bir şeyi (yaratmak) dileyince ona sadece "Ol!" demektir. O da hemen oluverir. (Tüm yaratılanların harika ayrıntıları, Allah’ın sonsuz ilmi ve kudreti içerisindedir.)[2]

(Allâh-u Te`âlâ’nın diriltme gücünü uzak görmenin hiçbir anlamı yoktur. Zira) O bir şeyi(n meydana gelmesini) istediği zaman O’nun emri, (harften ve sesten münezzeh olarak) ona ancak: “Var ol!” buyurmasıdır, böylece o da hemen meydana geliverir.[3]

Bir şeyin var olmasını dilediği zaman, O’nun emri o şeye ancak “Ol!” demektir. O da hemen oluverir[4]

B. Önceki Ayetlerle İlişkisi.Yasin.81

اَوَلَيْسَ الَّذ۪ي خَلَقَ السَّمٰوَاتِ وَالْاَرْضَ بِقَادِرٍ عَلٰٓى اَنْ يَخْلُقَ مِثْلَهُمْۜ

بَلٰى وَهُوَ الْخَلَّاقُ الْعَل۪يمُ 

Gökleri ve yeri yaratan, onların benzerlerini yaratmaya kadir değil midir? Evet! Elbette kadirdir. O, her şeyi hakkıyla bilen yaratıcıdır.[5] 

   Bu ayet, kendisinden önce gelen ayetlerdeki inkarcıların inkarlarına cevap niteliğinde olmakla beraber İbn Kesir, bu ayetteki  “Elbette O, Hallaktır, Alimdir” ifadesi ile 82nci ayetle bağlantısını kurar. Böylece, Kadir olan Allah, elbette “Ol” deyince her şey olacaktır şeklinde ele alınmış olmaktadır. 82nci ayetteki “Ol” emriyle herşeyin oluvermesini temin etme kudretine sahip olmasının hakikatini 81nci ayet ifade etmektedir.

C. Sonraki Ayetlerle İlişkisi.Yasin.83

فَسُبْحَانَ الَّذ۪ي بِيَدِه۪ مَلَكُوتُ كُلِّ شَيْءٍ وَاِلَيْهِ تُرْجَعُونَ

Artık tesbih edilmez mi öyle her şeyin melekûtu yedinde bulunan sübhan! Hep de dördürülüp ona götürüleceksiniz [6]

   F.Razi, bu ayetin Yasin suresini özetlediğini ifade eder. Önceki ayetlerden hareketle ve “Ol” demesiyle her şeyi oldurmaya Kadir olan yaratıcı, her şeyin mülk ve tasarrufuna sahiptir. Elbette ki, Böyle bir zat tesbih edilip yüceltilmeye layıktır.  

D. Mesele.1.Allah Teâlâ Her şeyi Oldurmaya Kadirdir

اَنْ يَقُولَ لَهُ كُنْ فَيَكُونُ…

“Ol!” demektir. O da hemen oluverir.[7]

  Ayette Allah Teâlâ’nın "her şeyi" oldurma gücüne sahip olduğu ifade edilmektedir. Önceki 81nci ayette bu her şeye örnek olarak “Gökleri ve Yeri yaratması” belirtilmiştir. Bir başka ayette ise inkarcıların sık sık itiraz ettikleri “ölüleri diriltmesi” meselesi örnek verilir.

اَوَلَمْ يَرَوْا اَنَّ اللّٰهَ الَّذي خَلَقَ السَّمٰوَاتِ وَالْاَرْضَ وَلَمْ يَعْيَ بِخَلْقِهِنَّ

بِقَادِرٍ عَلٰٓى اَنْ يُحْيِيَ الْمَوْتٰىۜ بَلٰٓى اِنَّهُ عَلٰى كُلِّ شَيْءٍ قَديرٌ

Gökleri ve yeri yaratan ve onları yaratmaktan yorulmayan Allah’ın, ölüleri diriltmeye gücünün yeteceğini görmediler mi? Evet şüphesiz O, her şeye hakkıyla gücü yetendir.[8]

   Bir başka ayette ise “ölüleri diriltmesi” meselesi ile birlikte “her türlü yaratma” da nazara verilir.

قُلْ يُحْي۪يهَا الَّذ۪ٓي اَنْشَاَهَٓا اَوَّلَ مَرَّةٍۜ وَهُوَ بِكُلِّ خَلْقٍ عَل۪يمٌۙ

De ki: Onları ilk defa yaratmış olan diriltecek. Çünkü O, her türlü yaratmayı gayet iyi bilir[9]

   Nitekim, Hz.Adem’i (as) çamurdan yaratan Allah Teala, Hz İsa’yı (as) babasız, diğer insanları ise ana ve babalı olarak yaratmıştır. Bazı hayvan ve bitki türlerini eşeysiz olarak türetmiştir. Ayrıca kainatı yoktan var edip “ibda”, daha sonra ise var olmuş olan unsurlardan terkip yani “inşa” ile ve daha bilemediğimiz nice yaratma şekilleri ile her türlü yaratma sanatını ve bu ayetteki hakikatleri tecelli ettirmiştir.

E. Mesele.2.Allah’ın (cc) İradesinin Kadim Olması

اِذَٓا اَرَادَ شَيْـًٔا…

…birşeyi dilediği zaman…

   Ayette geçen “…dilediği zaman” ifadesi tartışma konusu olmuştur. Bu ifadenin irade için sonradan olma (muhdes) olduğu ve bunun da bir şeyin olması ile ilgili emri ile ilgili olduğu iddia edilmiştir. F.Razi, buna karşılık Allah'ın iradesinin “kadim” olduğunu söyler. Ayetteki zaman ifadesinin ise iradenin bir şeyin oluşuna taalluk etme ve “o şeyin oluş zamanı” manası taşıdığını ifade eder. Allah Teala, zamandan münezzeh olduğu için zaten iradesi de zamandan münezzehtir. Buradaki “iza” ifadesi mahlukata bakar ve onların (kendi durumları için) meydana gelme zamanlarını belirtir. Allah katında ise zamandan münezzeh olarak başlangıç ve yok oluş yoktur ve zaten her şey olup bitmiştir.

F. Mesele.3.İlahî Kelâmın Mahiyeti

…. يَقُولَ لَهُ كُنْ…

…O şeye “Ol!” demektir…

   Bu ifade, Allah Teala'nın kelam sıfatını gösterir. Kelam-ı İlahinin manasını tam olarak idrak etmek elbette mümkün değildir. F.Razi, kelamın iki manaya geldiğini belirtir. Birincisi, konuşanın nezdinde olan şey, ikincisi ise dinleyenin nezdinde olan. Allah nezdinde olan ve O’nun sıfatı olan kelamın harf cinsinden olmadığını söyler. Harf ve ses, dinleyenin nezdindedir. Dinleyenin nezdine bu kelamın (mahiyetini bilemediğimiz şekilde) muhatap bulması ile bu mahalde “olma” işi gerçekleşmiş olur.

 G.Dersler

• Allah Teâlâ'nın her şeye gücü yeter, gücünün yetmeyeceği hiç bir şey yoktur

• Allah Teâlâ'nın bir şeyin olmasını isteyince ona "ol" demesi yeterlidir

• Allah Teâlâ'nın sonsuz gücüne örnekler gökleri ve yeri yaratmasıdır

• Allah Teâlâ'nın sonsuz gücüne bir diğer örnek Hz. İsa (as) vasıtasıyla gerçekleşen mucizede olduğu gibi kıyamette ölüleri diriltecek olmasıdır

• Allah Teâlâ'nın sonsuz gücüne bir diğer örnek, canlılarda türlü şekillerde (analı babalı, anasız babasız, eşeyli eşeysiz, analı babasız vb) yaratmayı gerçekleştirmiş olmasıdır

• Allah Teâlâ'nın iradesi kadimdir, "dilediği zaman" ifadesi mecazidir ve olayın mahlukattaki mertebesine bakan yönüdür

• Allah Teâlâ'nın kelam sıfatı vardır ve bu sıfatla varlığa hükmünü bildirmektedir

• Allah Teâlâ'nın kelamının "Allah nezdindeki" gerçek mahiyetini anlamamız mümkün değildir

Hiçbir şey yoktu bir demler

Zaman bile, an bile

Varlığı murad edince Yaradan

“Ol” dedi, “Ol”, sadece 

 Allah Teâlâ, tüm insanlığa sonsuz kudretini anlamayı ve kendisine hakiki kul olabilmeyi nasip eylesin

Selâmetle...

[1] D.İ.B

[2] Abdullah-Ahmet Akgül Meali

[3] Kuran-ı Mecid ve Tefsirli Meali Alisi

[4] Tefsir-i Mevakib

[5] Yasin.81

[6] Yasin.83

[7] Yasin.82.

[8] Ahkaf.33

[9] Yasin.79