Allah’ın (cc) Bekâ Sıfatı

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيِ

Bekâ Sıfatının Anlamı

   Bekâ (البقاء) kelimesi Arapça kökenli olup “devam etmek, ebedî olmak, yok olmamak” anlamlarına gelir. Allah Teâlâ için düşündüğümüzde ise Bekâ sıfatı, O’nun varlığının sonsuz, daimî ve ebedî olduğunu ifade eder. Yani Allah’ın varlığının bir başlangıcı (ezel) olmadığı gibi, bir sonu da (ebed) yoktur. 

   Bekâ, Allah’ın zâtî sıfatlarındandır. Zâtî sıfatlar, sadece Allah’a mahsus olup hiçbir mahlûkta tam anlamıyla bulunmaz. Her yaratılmış (mahlûk) ölmeye, yok olmaya mahkûmdur, yani bakî değildir. Ancak Allah Teâlâ’nın zatı bâkîdir, asla yok olmaz.

Bekâ Sıfatının Mahiyeti

   Allah Teâlâ, “Evvel” olduğu gibi “Âhir”dir de. Onun varlığının evveli olmadığı gibi, varlığının sonu da yoktur. O’nun dışındaki Her şeyin sonu gelir, ancak O’nun zatı ebedîdir.

  Daha açık ifadeyle  insanlar, cinler, melekler, yıldızlar, galaksiler, hatta kâinatın kendisi bile zamanı gelince yok olacaktır; ancak Allah’ın varlığı her şey yok olduktan sonra da devam edecektir. Zaten Allah indinde zaman kavramı olmadığı için O’nun varlığı zaman kavramından ve evvel ve sonra manalarından da münezzehtir ve devamlıdır.

Kur’an-ı Kerim’de Allah’ın Bekâ Sıfatı

   Kur’an-ı Kerim, Allah’ın ebedîliğini pek çok ayette vurgular. Bu ayetler, yaratılmış olan her şeyin geçici, Allah’ın ise baki olduğunu bizlere çok açık şekilde bildirir.

a) Rahmân Sûresi, 26–27

كُلُّ مَنْ عَلَيْهَا فَانٍۙ ﴿٢٦﴾ وَيَبْقٰى وَجْهُ رَبِّكَ ذُو الْجَلٰلِ وَالْاِكْرَامِ ﴿٢٧﴾

“Yeryüzünde bulunan her canlı yok olacaktır. Ancak azamet ve ikram sahibi Rabbinin zatı bâki kalacaktır.”(Rahmân, 55/26-27)

Bu ayet, bütün canlıların fani olduğunu ve yalnızca Allah’ın zatının bâkî kalacağını açıkça ortaya koyar. “Ve yebkâ vechü rabbike” ifadesi, Allah’ın zatının hiçbir zaman yok olmayacağını bildirir.

b) Kasas Sûresi, 88

كُلُّ شَيْءٍ هَالِكٌ إِلَّا وَجْهَهُۜ لَهُ الْحُكْمُ وَاِلَيْهِ تُرْجَعُونَ

“Her şey yok olacaktır, yalnız O’nun zatı bâkîdir. Hüküm O’nundur ve O’na döndürüleceksiniz.”(Kasas, 28/88)

Bu ayet, Allah’tan başka her varlığın yok olacağını kesin bir dille ifade eder.Bu, Bekâ sıfatının en açık delillerinden biridir.

c) Hadîd Sûresi, 3

هُوَ الْاَوَّلُ وَالْاٰخِرُ وَالظَّاهِرُ وَالْبَاطِنُۜ وَهُوَ بِكُلِّ شَيْءٍ عَل۪يمٌ

“O, evveldir, âhirdir, zâhirdir, bâtındır. O, her şeyi bilendir.”(Hadîd, 57/3)

Burada geçen “el-Âhir (الآخر)” ismi, Allah’ın Bekâ sıfatını temsil eder. O, her şey yok olduktan sonra da var olmaya devam edecek olandır.

d) Nahl Sûresi, 96

مَا عِندَكُمْ يَنْفَدُ وَمَا عِندَ اللَّهِ بَاقٍ

“Sizin yanınızdaki (dünya nimetleri) tükenir; Allah katında olan ise bâkîdir.”(Nahl, 16/96)

Bu ayet, dünya nimetlerinin geçici olduğunu, Allah katındaki nimetlerin ve Allah’ın varlığının sonsuzluğunu vurgular.

Hadislerde Bekâ Sıfatı

a) Allah’ın ezelî ve ebedî varlığına dair hadis

كَانَ اللَّهُ وَلَمْ يَكُنْ شَيْءٌ غَيْرُهُ

“Allah vardı, O’ndan başka hiçbir şey yoktu.”(Buhârî, Bed’ü’l-Halk, 1; Tirmizî, Tefsîr, Hûd, 48)

Bu hadis, Allah’ın ezelî olduğunu bildirirken, aynı zamanda ebedî olduğunu da ima eder. Çünkü başlangıcı olmayan bir varlığın sonu da olamaz.

b) “Hayy” ve “Kayyûm” isimleri ile Bekâ sıfatı

اللّٰهُمَّ يَا حَيُّ يَا قَيُّومُ، بِرَحْمَتِكَ أَسْتَغِيثُ

“Ey Diri (Hayy) ve Kayyum olan Allah! Rahmetinle senden yardım diliyorum.”(Tirmizî, Daavât, 85)

“El-Hayy” ismi Allah’ın diri ve ölümsüz olduğunu, “el-Kayyûm” ismi ise varlığı kendinden olan, her şeyi ayakta tutan sonsuz kudret sahibi Zatı işaret eder. Bu iki isim, Allah’ın Bekâ sıfatının fiilî tecellileridir.

c) Peygamber Efendimiz’in (sav) duası

“اللهم أنت الأول فليس قبلك شيء، وأنت الآخر فليس بعدك شيء…”

“Allah’ım! Sen Evvel’sin, Senden önce hiçbir şey yoktur; Sen Âhirsin, Senden sonra da hiçbir şey yoktur…”(Müslim, Zikr, 2713)

Bekâ Sıfatının İnsana Öğrettikleri

1.     Her şey fanidir, Allah bâkîdir.İnsan, malı, mülkü, makamı ve ömrüyle geçicidir. Kalıcı olan yalnızca Allah’tır ve O’nun rızasıdır.

2.     İnsanın fâniliği, Allah’a yönelmesini gerektirir. Dünya geçicidir, Allah’a yönelen kalp ise hiçbir zaman yok olmayacak olan daimî bir kaynağa yönelerek huzura kavuşur.

3.     Bekâ sıfatı, tevekkül ve teslimiyet duygusunu güçlendirir. Çünkü insan bilir ki, sonsuz olan Allah’tır; O’na dayanmak, ebediyetin kapısını aralar.

4.     Dünya hayatına değil, ahirete yatırım yapmayı öğretir. “Bâkî olanın rızası” için çalışmak, insanı ebedî mutluluğa ulaştırır

Sonuç

   Bekâ, Allah’ın sonsuz, değişmez ve ebedî olduğunu bildiren yüce bir sıfattır. Kâinatın tüm unsurları yok olacak  olsa bile, Allah Teâlâ’nın zatı bâkîdir.O, Evvel’dir (başlangıcı yoktur), Âhir’dir (sonu yoktur),Hayy’dir (daimî diridir) ve Kayyûm’dur (her şeyi var eden ve ayakta tutandır).

  Bâkidir O, her şey O’na muhtaç

O’dur daima Kâinatı ayakta tutan

Hiç ölmeyen, varlığı son bulmayan

O’nun vechidir daimâ  tüm varlığı kuşatan